横县白话拼音方案〔县城音〕
声母
b [p] 波 | p [pʰ] 破 | m [m] 摸 | f [f] 科 | |
d [t] 多 | t [tʰ] 拖 | n [n] 挪 | sl [ɬ] 锁 | l [l] 罗 |
g [k] 家 | k [kʰ] 卡 | ng [ŋ] 牙 | h [h] 虾 | |
gw [kʷ] 瓜 | kw [kʷʰ] 夸 | w [w] 蛙 | ||
z [tʃ/ts] 资 | c [tʃʰ/tsʰ] 雌 | nj [ȵ] 日* | s [ʃ/s] 思 | j [j] 衣 |
- 零声母不用字母作标记,如「亚」只拼作aa3[aː˧˧]。
- nj[ȵ]为龈腭音,sl[ɬ]为清齿龈边擦音。
- 横县白话古喻母字的声母今大多读h[h],如:雨hyu5[hyː˨˦]。
- 包括零声母在内声母共有22个。
韵腹
aa [aː] 沙 | a [ɐ] 新 | e [ɛː] 些声 | o [ɔː] 疏康 |
i [iː/ɪ/e] 诗星识 | u [uː/ʊ/o] 夫风福 | yu [yː] 书 | oe [œː] 靴 |
韵尾
p [-p̚] 湿 | t [-t̚] 失 | k [-k̚] 塞 |
m [-m] 心 | n [-n] 新 | ng [-ŋ] 生 |
y [ɿ] 师* | i [i] 西 | u [u] 收 |
- y[ɿ]为老派口音中的舌尖前元音,只与齿龈辅音z[ts]、c[tsʰ]、s[s]相拼,新派不存。
鼻音单独成韵
m [m̩] 唔 | ng [ŋ̩] 吴 |
字调
平 | 上 | 去 | |
阴 | fan1 [fɐn˥˥] 分 | fan2 [fɐn˧˥] 粉 | fan3 [fɐn˧˧] 训 |
阳 | fan4 [fɐn˨˩] 焚 | fan5 [fɐn˨˦] 愤 | fan6 [fɐn˨˨] 份 |
上阴入 | 下阴入 | 阳入 |
fat1 [fɐt̚˥] 忽 | faat3 [faːt̚˧] 发 | fat6 [fɐt̚˨] 佛 |
- 共有6个调号,以1-6表示,声调标在音节后。
- 具体调值:阴平[55]、阳平[21]、阴上[35]、阳上[24]、阴去[33]、阳去[22]、上阴入[55]、下阴入[33]、阳入[22],包括入声在内声调共有9个。
韵母字例
aa [aː] 渣 |
aai [aːi] 斋 |
aau [aːu] 嘲 |
aam [aːm] 站 |
aan [aːn] 赞 |
aang [aːŋ] 争 |
aap [aːp̚] 砸 |
aat [aːt̚] 扎 |
aak [aːk̚] 杂 |
ai [ɐi] 制 |
au [ɐu] 周 |
am [ɐm] 针 |
an [ɐn] 珍 |
ang [ɐŋ] 增 |
ap [ɐp̚] 汁 |
at [ɐt̚] 质 |
ak [ɐk̚] 侧 |
|
e [ɛː] 些 |
eu [ɛːu] 交 |
em [ɛːm] 减 |
en [ɛːn] 间 |
eng [ɛːŋ] 病 |
ep [ɛːp̚] 夹 |
et [ɛːt̚] 八 |
ek [ɛːk̚] 石 |
|
o [ɔː] 可 |
oi [ɔːi] 开 |
ou [ou] 好* |
om [ɔːm] 含* |
on [ɔːn] 韩 |
ong [ɔːŋ] 康 |
op [ɔːp̚] 合* |
ot [ɔːt̚] 喝 |
ok [ɔːk̚] 学 |
i [iː] 机 |
iu [iːu] 娇 |
im [iːm] 剑 |
in [iːn] 见 |
ing [ɪŋ/eŋ] 经 |
ip [iːp̚] 劫 |
it [iːt̚] 结 |
ik [ɪk̚/ek̚] 激 |
|
u [uː] 夫 |
ui [uːi] 灰 |
un [uːn] 欢 |
ung [ʊŋ/oŋ] 风 |
ut [uːt̚] 阔 |
uk [ʊk̚/ok̚] 福 |
|||
yu [yː] 朱 |
yun [yːn] 专 |
yut [yːt̚] 决 |
||||||
oe [œː] 靴 |
oeng [œːŋ] 香 |
oet [œːt̚] 哕* |
oek [œːk̚] 脚 |
- 横县白话具有ou[ou]、om[ɔːm]、op[ɔːp̚]三个韵母。
- 「哕oet6」为模仿呕吐声的拟声词,类似地还有表示亲吻的「咄doet1、嘬zoet1」,若不包括这类拟声词,则韵母共有57个(包括鼻音单独成韵)。
- oe[œː]作韵尾除了「靴」字,还在一些口语字「朵doe2」、「噘goe1、噘doe1」、「撅goe1」、「㗾hoe4」、「吙hoe1」中存在。
拼音方案说明
1.本方案是在1992年香港语言学学会创制的粤拼基础上改编而成。
2.旧式粤拼将上阴入、下阴入和阳入分别用数字7、8、9表示,例如:忽fat7、发faat8、佛fat9,在不引起误解的情况下可以沿用旧的标调方式。
狸猫的在线词典:Leimaau‘s Webdict 2.0
注音举例
[!EXAMPLE]
情非得已 - 庾澄庆
cing4 fi1 dak1 ji5 - jyu4 cing4 hing3
[t͡ʃʰɪŋ˨˩ fiː˥˥ tɐk̚˥ jiː˨˦ - jyː˨˩ t͡ʃʰɪŋ˨˩ hɪŋ˧˧]
难以忘记初次见你
naan4 ji5 mong4 gi3 co1 cy3 gin3 ni5
[naːn˨˩ jiː˨˦ mɔːŋ˨˩ kiː˧˧ t͡ʃʰɔː˥˥ t͡sʰɿ˧˧ kiːn˧˧ niː˨˦]
一双迷人的眼睛
jat1 soeng1 mai4 njan4 dik1 ngen5 zing1
[jɐt̚˥ ʃœːŋ˥˥ mɐi˨˩ ȵɐn˨˩ tɪk̚˥ ŋɛːn˨˦ t͡ʃɪŋ˥˥]
在我脑海里你的身影
zoi6 ngo5 nou5 hoi2 li5 ni5 dik1 san1 jing2
[t͡ʃɔːi˨˨ ŋɔː˨˦ tɪk̚˥ nou˨˦ hɔːi˧˥ liː˨˦ niː˨˦ tɪk̚˥ ʃɐn˥˥ jɪŋ˧˥]
挥散不去
wai1 slaan3 bat1 hyu3
[wɐi˥˥ ɬaːn˧˧ pɐt̚˥ hyː˧˧]
握你的双手感觉你的温柔
ak1 ni5 dik1 soeng1 sau2 gom2 gok3 ni5 dik1 wan1 jau4
[ɐk̚˥ niː˨˦ tɪk̚˥ ʃœːŋ˥˥ ʃɐu˧˥ kɔːm˧˥ kɔːk̚˧ niː˨˦ tɪk̚˥ wɐn˥˥ jɐu˨˩]
真的有点透不过气
zan1 dik1 jau5 dim2 tau3 bat1 go3 hi3
[t͡ʃɐn˥˥ tɪk̚˥ jɐu˨˦ tiːm˧˥ tʰɐu˧˧ pɐt̚˥ kɔː˧˧ hiː˧˧]
你的天真 我想珍惜
ni5 dik1 tin1 zan1 ngo5 sloeng2 zan1 slik1
[niː˨˦ tɪk̚˥ tʰiːn˥˥ t͡ʃɐn˥˥ ŋɔː˨˦ ɬœːŋ˧˥ t͡ʃɐn˥˥ ɬɪk̚˥]
看到你受委屈我会伤心 哦
hon3 dou3 ni5 sau6 wai2 wat1 ngo5 hui5 soeng1 slam1 o4
[hɔːn˧˧ touː˧˧ niː˨˦ ʃɐu˨˨ wɐi˧˥ wɐt̚˥ ŋɔː˨˦ huːi˨˦ ʃœːŋ˥˥ ɬɐm˥˥ ɔː˨˩]
只怕我自己会爱上你
zi2 paa3 ngo5 zy6 gi2 hui5 oi3 soeng5 ni5
[t͡ʃiː˧˥ pʰaː˧˧ ŋɔː˨˦ t͡sɿ˨˨ kiː˧˥ huːi˨˦ ɔːi˧˧ ʃœːŋ˨˦ niː˨˦]
不敢让自己靠得太近
bat1 gom2 joeng6 zy6 gi2 kou3 dak1 taai3 kan5
[pɐt̚˥ kɔːm˧˥ jœːŋ˨˨ t͡sɿ˨˨ kiː˧˥ kʰou˧˧ tɐk̚˥ tʰaːi˧˧ kʰɐn˨˦]
怕我没什么能够给你
paa3 ngo5 mut6 sam6 mo1 nang4 gau3 kap1 ni5
[pʰaː˧˧ ŋɔː˨˦ muːt̚˨ ʃɐm˨˨ mɔː˥˥ nɐŋ˨˩ kɐu˧˧ kʰɐp̚˥ niː˨˦]
爱你也需要很大的勇气
oi3 ni5 jaa5 slyu1 jiu3 han2 daai6 dik1 jung5 hi3
[ɔːi˧˧ niː˨˦ jaː˨˦ ɬyː˥˥ jiːu˧˧ hɐn˧˥ taːi˨˨ tɪk̚˥ jʊŋ˨˦ hiː˧˧]
只怕我自己会爱上你
zi2 paa3 ngo5 zy6 gi2 hui5 oi3 soeng5 ni5
[t͡ʃiː˧˥ pʰaː˧˧ ŋɔː˨˦ t͡sɿ˨˨ kiː˧˥ huːi˨˦ ɔːi˧˧ ʃœːŋ˨˦ niː˨˦]
也许有天会情不自禁
jaa5 hyu2 jau5 tin1 hui5 cing4 bat1 zy6 gam3
[jaː˨˦ hyː˧˥ jɐu˨˦ tʰiːn˥˥ huːi˨˦ t͡ʃʰɪŋ˨˩ pɐt̚˥ t͡sɿ˨˨ kɐm˧˧]
想念只让自己苦了自己
sloeng2 nim6 zi2 joeng6 zy6 gi2 fu2 liu5 zy6 gi2
[ɬœːŋ˧˥ niːm˨˨ t͡ʃiː˧˥ jœːŋ˨˨ t͡sɿ˨˨ kiː˧˥ fuː˧˥ liːu˨˦ t͡sɿ˨˨ kiː˧˥]
爱上你是我情非得已
oi3 soeng6 ni5 si6 ngo5 cing4 fi1 dak1 ji5
[ɔːi˧˧ ʃœːŋ˨˨ niː˨˦ ʃiː˨˨ ŋɔː˨˦ t͡ʃʰɪŋ˨˩ fiː˥˥ tɐk̚˥ jiː˨˦]
X 2(重复两遍)
什么原因
sam6 mo1 jyun4 jan1
[ʃɐm˨˨ mɔː˥˥ jyːn˨˩ jɐn˥˥]
我竟然又会遇见你
ngo5 ging3 jin4 jau6 hui5 njyu6 gin3 ni5
[ŋɔː˨˦ kɪŋ˧˧ jiːn˨˩ jɐu˨˨ huːi˨˦ ȵyː˨˨ kiːn˧˧ niː˨˦]
我真的真的不愿意
ngo5 zan1 dik1 zan1 dik1 bat1 jyun6 ji3
[ŋɔː˨˦ t͡ʃɐn˥˥ tɪk̚˥ t͡ʃɐn˥˥ tɪk̚˥ pɐt̚˥ jyːn˨˨ jiː˧˧]
就这样陷入爱的陷阱 哦
zau6 ze5 joeng6 hom4 jap6 oi3 dik1 hom4 zeng2 o4
[t͡ʃɐu˨˨ t͡ʃɛː˨˦ jœːŋ˨˨ hɔːm˨˩ jɐp̚˨ ɔːi˧˧ tɪk̚˥ hɔːm˨˩ t͡ʃɛːŋ˧˥ ɔː˨˩]
只怕我自己会爱上你
zi2 paa3 ngo5 zy6 gi2 hui5 oi3 soeng5 ni5
[t͡ʃiː˧˥ pʰaː˧˧ ŋɔː˨˦ t͡sɿ˨˨ kiː˧˥ huːi˨˦ ɔːi˧˧ ʃœːŋ˨˦ niː˨˦]
不敢让自己靠得太近
bat1 gom2 joeng6 zy6 gi2 kou3 dak1 taai3 kan5
[pɐt̚˥ kɔːm˧˥ jœːŋ˨˨ t͡sɿ˨˨ kiː˧˥ kʰou˧˧ tɐk̚˥ tʰaːi˧˧ kʰɐn˨˦]
怕我没什么能够给你
paa3 ngo5 mut6 sam6 mo1 nang4 gau3 kap1 ni5
[pʰaː˧˧ ŋɔː˨˦ muːt̚˨ ʃɐm˨˨ mɔː˥˥ nɐŋ˨˩ kɐu˧˧ kʰɐp̚˥ niː˨˦]
爱你也需要很大的勇气
oi3 ni5 jaa5 slyu1 jiu3 han2 daai6 dik1 jung5 hi3
[ɔːi˧˧ niː˨˦ jaː˨˦ ɬyː˥˥ jiːu˧˧ hɐn˧˥ taːi˨˨ tɪk̚˥ jʊŋ˨˦ hiː˧˧]
只怕我自己会爱上你
zi2 paa3 ngo5 zy6 gi2 hui5 oi3 soeng5 ni5
[t͡ʃiː˧˥ pʰaː˧˧ ŋɔː˨˦ t͡sɿ˨˨ kiː˧˥ huːi˨˦ ɔːi˧˧ ʃœːŋ˨˦ niː˨˦]
也许有天会情不自禁
jaa5 hyu2 jau5 tin1 hui5 cing4 bat1 zy6 gam3
[jaː˨˦ hyː˧˥ jɐu˨˦ tʰiːn˥˥ huːi˨˦ t͡ʃʰɪŋ˨˩ pɐt̚˥ t͡sɿ˨˨ kɐm˧˧]
想念只让自己苦了自己
sloeng2 nim6 zi2 joeng6 zy6 gi2 fu2 liu5 zy6 gi2
[ɬœːŋ˧˥ niːm˨˨ t͡ʃiː˧˥ jœːŋ˨˨ t͡sɿ˨˨ kiː˧˥ fuː˧˥ liːu˨˦ t͡sɿ˨˨ kiː˧˥]
爱上你是我情非得已
oi3 soeng6 ni5 si6 ngo5 cing4 fi1 dak1 ji5
[ɔːi˧˧ ʃœːŋ˨˨ niː˨˦ ʃiː˨˨ ŋɔː˨˦ t͡ʃʰɪŋ˨˩ fiː˥˥ tɐk̚˥ jiː˨˦]
爱上你是我情非得已
oi3 soeng6 ni5 si6 ngo5 cing4 fi1 dak1 ji5
[ɔːi˧˧ ʃœːŋ˨˨ niː˨˦ ʃiː˨˨ ŋɔː˨˦ t͡ʃʰɪŋ˨˩ fiː˥˥ tɐk̚˥ jiː˨˦]
参考资料:
莫思敏; 谈婷.广西横县白话同音字汇.《钦州学院学报》.2019-02-20.
莫思敏.横县白话语音研究.广西大学硕士论文.2019-06-01.